Το αρχέτυπο της επιλογής
«Ο άνθρωπος είναι ανταπάντηση του περιβάλλοντός του» έλεγε ο Τόϋνμπι. Όχι μόνο του γεωγραφικού αλλά και του κοινωνικού και του οικονομικού. Όσο μεγαλύτερες οι προκλήσεις και τα εμπόδια τόσο ισχυρότερη και η απάντησή του με νέες ιδέες και προτάσεις. Το ίδιο συμβαίνει και στην τέχνη η οποία αμέσως μετά το Μεγάλο Πόλεμο και την οικονομική κρίση απαντά με καινοτόμες ιδέες και ριζοσπαστικές προτάσεις που έμελλαν να αλλάξουν για πάντα τον κόσμο, όπως τον βλέπαμε (ντανταϊσμός, σουρεαλισμός …).
Τα σημάδια της οικονομικής και πολιτιστκής κρίσης είναι ορατά τώρα τελευταία και στην έβδομη τέχνη. Οι μπλοκμπάστερ παραγωγές – ως φύλλο συκής – δεν μπόρεσαν να κρύψουν την πρωτοφανή ένδεια σεναρίων. Το Χόλλυγουντ απαντά στην κρίση ποντάροντας στο σίγουρο, με ορυμαγδό από υπερπαραγωγές, σίκουελ και πρίκουελ. Αναλογιστείτε ότι «Ο άρχοντας των δακτυλιδιών», μια καλή κατά τα άλλα ταινία, του ικανού σκηνοθέτη Πήτερ Τζάκσον, με τα Χόμπιτ, έχει φτάσει στην έκτη και βάλε συνέχεια. Κοντεύει να ξεπεράσει και τον Χάρυ Πότερ! Έλεος!
Φέτος όμως, τρεις κινηματογραφικές προτάσεις έκαναν πολλούς εξ ημών να πιστέψουμε ότι το σινεμά ξαναβρίσκει τη λαμπρή μορφή της αθωότητας του, αυτή που ήξερε να μαγεύει κριτικούς και κοινό μαζί, δηλαδή την πεμπτουσία του. Πρόκειται για τρεις μινιμαλιστικές ταινίες, ο μινιμαλισμός ίσως είναι η απάντηση στην κρίση, οι οποίες ενθουσίασαν κοινό και κριτικούς. Η μία μάλιστα εξέθεσε την Επιτροπή του Φεστιβάλ της Βενετίας στην οποία ασκήθηκε έντονη κριτική για την απουσία της ταινίας από το διαγωνιστικό τμήμα.
Οι τρεις ταινίες:
1-Locke του Steven Knight: Απίστευτος Tom Hardy, γυρισμένη σε δυο- τρεις νυκτερινές λήψεις μέσα στην καμπίνα ενός αυτοκινήτου. Το φως από τα λαμπιόνια του δρόμου λιγοστό, έρποντας ανάμεσα στο σκοτάδι ίσα που φωτίζει το πρόσωπο του Ivan Locke. Το νόμιμο και το ηθικό! Η επιλογή πέρα και έξω από κάθε καλβινιστική ηθική!
2- All is lost του J.C. Chandor:. Θά έχει κάποιο One man show του Ρόμπερτ Ρέντφορντ όνομα, παρελθόν, ίσως και οικογένεια. Μόνος στον Ωκεανό. Το αλαλητό των συνομιλιών. Οι σκηνές σιωπηλοί μάρτυρες των μυστικών…
3-L’inconnu di lac του Alain Guiraudie: Τολμηρό, χωρίς να θέλει να προκαλέσει! Δυο τρεις μόνο γεωμετρικές σκηνές. Τα αυτοκίνητα καταλαμβάνουν πάντα τον ίδιο ακριβώς χώρο, όπως και οι οδηγοί τους, τον ίδιο ακριβώς χώρο στην ερωτική φωλιά. Καθαρά νερά συνώνυμο της ελευθερίας, κλεισμένα όμως από στεριά. Οι μέρες φαίνονται ίδιες. Ένας μικρόκοσμος που αλλάζει ωστόσο δραματικά με το λυκόφως.
Πρέπει να βρεις χρόνο να δεις τις ταινίες αυτές! Γιατί μπορεί τελικά να έχουμε πολύ περισσότερο χρόνο απ’ όσο φανταζόμαστε, απ΄ό,τι μας έχουν κάνει να πιστέψουμε. Μπορεί να μην τελειώσει ο κόσμος, επειδή το Χόλυγουντ δεν έχει πια σενάρια, η Ελλάδα να μη βγει από το Ευρώ, επειδή ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος δεν μπορούν να φανταστούν το μέλλον χωρίς τους εαυτούς τους. Ο Αρμαγεδώνας μπορεί ίσως να περιμένει!
Η ασχήμια παντού γύρω μας. Όπως και ο Ivan Locke βυθισμένος στα μπετά και στα τσιμέντα. Μέσα από την ασχήμια όμως διέκρινε τις χαραμάδες φωτός, το αρχέτυπο της ανθρώπινης ύπαρξης, τη δύναμη της επιλογής. Και ανάλαφρος σαν το νούφαρο που το σέρνει το ρέμμα ενός ποταμού, όπως θάλεγε και ο ποιητής, τρέχει να εκπληρώσει το δικό του πρότυπο χρέους.
Λευτέρης Πολυτάρχου
Follow Us!